11-sinf CHYOT fanidan yillik dars ishlanma

MAVZU: Kuyish, muzlash holatlari va boshqa baxtsiz hodisalar

yuz berganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish

DARSNING MAQSADI:

1. a) ta’limiy: o‘quvchilarga kuyish, muzlash holatlari va boshqa baxtsiz hodisalar

yuz berganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish haqida ma’lumot berish;

1. b) tarbiyaviy: o’quvchilarni vatanga muhabbat va saodat ruhida tarbiyalash;
2. d) rivojlantiruvchi: o‘quvchilarni o‘z-o‘zini rivojlantirishga o‘rgatish, mavzu yuzasidan olgan bilimlarini hayotiy vaziyatlarga qo‘llay bilishiga erishish.

Mavzuga oid shakllantiriladigan kompetensiyalar:

1. a) tayanch kompetensiya(lar): TK2, TK3;
2. b) fanga oid kompetensiya(lar):

Dars turi: yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi.

Dars uslubi: an’anaviy.

Dars jihozlari: darslik, mavzuga oid ilmiy adabiyotlar, slaydlar, bukletlar, tarqatma materiallar, ko‘rgazmali qurollar (audio, video, fotolavhalar, jadvallar) jamlanmasi.

DARSNING BORISHI:

Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashib, sinf xonasining darsga tayyorlik darajasini tekshirish, davomatni aniqlash.

Ma’naviyat daqiqasi: O‘quvchilar bilan kunning muhim iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, axloqiy-tarbiyaviy yangiliklari xususida qisqacha suhbat tashkil etish, ularga nisbatan o‘quvchilarning mustaqil yondashuvini tinglash, bahs-munozara uyushtirish.

O‘tilgan mavzuni takrorlash: O‘quvchilar bilan quyi sinflarda olingan bilimlarni og‘zaki yoki tarqatmali materiallar asosida takrorlash – savol-javob o‘tkaziladi. Mustaqil o‘qish uchun berilgan topshiriqlar o‘quvchilardan so‘raladi.

Yangi mavzu bayoni: O‘quvchilarga yangi mavzu yuzasidan quyidagi tushunchalar beriladi.

Yuz jarohatlangan bo‘lsa, qo‘shimcha o‘ramlar qilib, yuzning hammasini berkitib о‘rash mumkin. Burun, pesliana va ensa jarohatida sopqonsimon bog’lamdan foydalaniladi (88-rasm). Bog’lam tagidan jarohat yuzasiga steril salfetka yoki bint

qo‘yiladi. Ko’krakka spiral yoki butsimon bogTam qo‘yiladi. Spiral bog‘lam qo‘yish uchun (89-rasm, a) bintning uch tomonidan taxminan 1,5 m uzunlikda kesib olinib, uni sog’lom kiftga sohnadi va ko’krakda qiyshiq qilib osiltirib qo‘yiladi

Ko‘krakka butsimon bog’lamni bintni (89-rasm, b) ushlab turadigan qilib 2—3 marta gir aylantirib o’rash yo’li bilan pastdan solib boriladi, so’ngra orqaning o‘ng tomonidan chap kiftga o‘tkaziladi, keyin ushlab turadigan qilib gir aylantirib o‘raladi, pastdan o‘ng kift osha, yana ko’krak qafasi gir aylantirib o‘raladi; gir aylantirib o‘ralgan so‘nggi bint o‘raminmg uchi to’g’nag’ich bilan mahkamlab qo’yiladi. Kо‘krak qafasida teshib о ‘tgan jarohat bo‘lganda, germetik (okkluzion) bog’lam qo’yiladi. Qo‘l panjasining kaft yoki orqa tomoni shikastlanganida, butsimon bog’lamni kaft ustida ushlab turadigan о‘ram solishdan boshlanadi. Undan so’ng bint 92-rasm, b da ko’rsatilgandek qilib, qo‘1 panjasining orqasidan kaftiga olib o‘tiladi. Yelka va bilakka spiralsimon bog’lamlar

solinadi, bunda bintni dam-badam qayiltirib, pastdan yuqoriga tomon o‘rab boriladi.

Tirsak bo‘g‘imiga bog‘lam (92-rasm, d) bintni spiralsimon qilib o‘rab solinadi, bunda bint o’ramlari tirsak chuqurchasida kesishtirihb, bir gal bilakka va bir gal yelkaga solib boriladi.

Mustahkamlash: Darsning ushbu qismida o‘quvchilar dars yakunida quyida berilgan topshiriqlar va savollarga javob beradilar:

1. FMTX tizimida harbiylashtmlmagan qanday tibbiy tuzilmalar bo’ladi?
2. Sanitariya postlari та tibbiy drujinalar qanday vazilalami bajaradi?
3. Fuqaro muhofazasining «Havo xavfi», «Radiatsion xavf», «Kimyoviy xavf» xabarlari nima uchun belgilangan?
4. Kuyishda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish tartibini gapirib bering.
5. Sovuq olgan mahalda kо‘rsatiladigan birinchi tibbiy yordam nimalardan iborat?
6. Odam hushidan ketib qolganida qanday birinchi yordam beriladi?
7. Odamni oftob urishi vа issiq elitishida qanday birinchi yordam beriladi?

O‘quvchilarni baholash: O‘quvchilar darsdagi ishtirokiga ko‘ra belgilangan baholash mezonlari asosida baholanadilar. Baholar o‘quvchilarning kundalik daftarlarida va sinf jurnalida aks ettiriladi. Darsda faol ishtirok etmagan o‘quvchilar bilan ishlanadi.

Uyga vazifa: o‘quvchilarga uyga vazifa sifatida mazkur mavzuni o‘qib-o‘rganish, qo‘shimcha materiallar izlab topish va tushunchalarini boyitish  topshiriq qilib beriladi.